Αντονέν Αρτώ. Ένας απρόσμενος μαθητής του Αϊζενστάιν

Ο Μπαρτελεμύ Αμενγκουάλ είναι μία από τις μεγαλύτερες θεωρητικές μορφές του κινηματογράφου, που δυστυχώς το έργο του είναι σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα. Το κυριότερο βάρος των μελετών του είναι συγκεντρωμένο πάνω στον Αϊζενστάιν και τη Σοβιετική Σχολή του ’20 (Ντοβζένκο, ΦΕΚΣ), μελέτες τις οποίες συγκέντρωσε σ’ έναν ογκωδέστατο τόμο με τον χαρακτηριστικό τίτλο Que viva Eisenstein. Μέσα από τα κείμενα του Αμενγκουάλ, ο αναγνώστης ανακαλύπτει μια αυθεντική και πρωτότυπη θεώρηση του κινηματογράφου, που προσπαθεί να συνδυάσει τις έννοιες της λαϊκότητας και της πρωτοπορίας, καθώς κι ένα στυλ γραφής που χωρίς να παραμελεί τα σύγχρονα κριτικά ρεύματα και θεωρίες, είναι πάντα προσιτή και κατανοητή. Ο Αμενγκουάλ έχει κείνο το σπάνιο χάρισμα του ερευνητή, αλλά και του παιδαγωγού, γι' αυτό και συχνά στο τεράστιο έργο του συναντάμε πολλά εκλαϊκευμένα βιβλία (όπως τα Κλειδιά για τον κινηματογράφο). Το κείμενο που ακολουθεί πρωτοδημοσιεύτηκε στο ιταλικό περιοδικό Cinema Nuovo, No 222 (Μάρτιος-Απρίλιος 1973), με τον τίτλο: Artaud, l' inatesso discepolo di S. M. Eizenstein. Στη συνέχεια δημοσιεύτηκε στα γαλλικά (σε μετάφραση του ίδιου του συγγραφέα) στο περιοδικό Ecran. Μέσα στο κείμενό του ο Αμενγκουάλ μιλάει για την ανάγκη μιας «πιο βαθιάς μελέτης των καταπληκτικών σκίτσων που έφερε από το Μεξικό ο Αϊζενστάιν». Τα σχέδια αυτά φτιάχτηκαν από τον Δεκέμβρη του 1930 ως τον Φλεβάρη του 1932 ενώ ο σκηνοθέτης περιπλανιόταν στο Μεξικό ετοιμάζοντας την ταινία που ποτέ δεν κατάφερε να ολοκληρώσει: Το Que Viva Mexico. Μια επιλογή από τα μεξικάνικα σχέδια του Αϊζενστάιν κοσμούν τις σελίδες αυτού του βιβλίου.