Δημιουργία και ψύχωση στον Γιαννούλη Χαλεπά

Ο βίος του Γιαννούλη Χαλεπά (Τήνος, 1851 - Αθήνα, 1938) μοιάζει με παραμύθι, καθώς περιλαμβάνει συστατικά διαχρονικής και ακαταμάχητης γοητείας: ο ταλαντούχος νέος, η ερωτική απογοήτευση, η τρέλα, ο εγκλεισμός, η καρτερική μητέρα, τα ασκητικά γηρατειά, ο απόκοσμος δημιουργός, τα ιδιόμορφα έργα, η ξανακερδισμένη δόξα. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται, πέρα από τον μύθο, στα στοιχεία της υποκειμενικής διαδρομής που μπορούν να επιβεβαιωθούν και να τεκμηριώσουν βάσιμες κλινικές υποθέσεις. Το αξιοσημείωτο στην περίπτωση του Χαλεπά, αυτό που ερεθίζει τη σκέψη και φαίνεται να υποκινεί όσους επιχείρησαν κάποια ψυχολογική ερμηνεία, είναι η καταπληκτική αναβίωση του τεχνίτη ύστερα από 40 ολόκληρα χρόνια ψυχασθένειας και απόσυρσης από τον κοινωνικό δεσμό. Προτείνουμε για την δημιουργικά ώριμη και ψυχικά ήρεμη περίοδο του Χαλεπά την υπόθεση μιας σταθεροποίησης «συνθωμικού» χαρακτήρα, αξιοποιώντας την ύστερη διδασκαλία του Ζακ Λακάν. Η τελευταία αναδεικνύει με πολύ πρωτότυπο τρόπο ότι πέρα και πίσω από το υποκείμενο του ασυνειδήτου, με τις γλωσσικές καταβολές του, υπάρχει μια άλλη διάσταση όπου το ομιλούν ον καλείται να υπάρξει ως «απάντηση του πραγματικού». Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, αν και βυθισμένος σ' έναν κόσμο σιωπής, υπήρξε φορέας μιας τέτοιας ανεξιχνίαστης και μη προβλέψιμης υπαρξιακής επιλογής, βασισμένης στη σωματική πρακτική του πλασίματος και στις εικονοποιητικές δυνατότητες που αυτή ενέχει.