Είναι εύκολο να αλλάξουμε ζωή;

Η συµπεριφορά µας αποτελεί αντανάκλαση εγκεφαλικών λειτουργιών, καθώς αλληλεπιδρούµε µε το περιβάλλον µας. Κάθε σκέψη, κάθε κίνηση, κάθε λέξη που εκφέρουµε, αλλά και η ονειροπόληση, το όνειρο, ακόµα και όταν «δεν κάνουµε κάτι», όλα αυτά έχουν ένα εγκεφαλικό αποτύπωµα. Τα µικρά τα καθηµερινά που περνάνε συνήθως απαρατήρητα αλλά και οι «υψηλότερες» σκέψεις και πράξεις πηγάζουν από τις υποκείµενες εγκεφαλικές λειτουργίες της µνήµης, της προσοχής κ.λπ.

Την «Άρνηση» του Γ. Σεφέρη τη ζήσαµε τραγουδώντας την τη δεκαετία του ’60. Όταν αργότερα την ξανάκουσα, την ένιωσα διαφορετικά. Την προσέλαβα ως ένα ποιητικό κείµενο µε εξαιρετικά δωρική δοµή, µε διαφανείς τους υποκείµενους σωµατοψυχικούς συντελεστές: από τη µία µεριά η εµπειρία της δίψας, που παραµένει ανικανοποίητη, και από την άλλη η ανεκπλήρωτη αγάπη, που αφήνει µετέωρο και βασανιστικό το αίτηµα για ανθρώπινη επαφή. Ένα εκρηκτικό δίδυµο το οποίο συµπυκνώνει το αίτηµα για αλλαγή.

Πώς οι βιολογικές ανάγκες του ξεδιψάσµατος µαζί µε τις δευτερογενείς της αγάπης και της επαφής (που υποκρύπτουν ενδεχοµένως την εξίσου βιολογική ανάγκη της γενετήσιας σχέσης) συµπλέκονται στην ανατροπή της οµοιoστασίας, την επέλαση της δυσαρέσκειας και της θλίψης; Πώς η ανικανοποίητη ανάγκη γεννά την απόφαση αλλαγής και την αναζήτηση νέων λύσεων;

Όλα αυτά συµβαίνουν µέσα στο µυαλό µας µε την ενεργοποίηση νευρώνων, δικτύων, περιοχών, που συνεργάζονται µε τρόπους άλλοτε γνωστούς και άλλοτε µυστηριώδεις (ακόµα). Μπορεί η δήλωση του ποιητή «µέχρις εδώ, τώρα αλλάζω ζωή» να εκφράζεται µε καθαρότητα, αλλά το αντικειµενικό της βάρος είναι αμφισβητήσιμο. ∆εν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται να αλλάζουµε ζωή.

Ο συγγραφέας Ιωάννης Θ. Ευδοκιµίδης, Οµότιµος Καθηγητής Νευρολογίας στο ΕΚΠΑ, σε ένα σύντοµο αλλά µεστό έργο προσεγγίζει το ποίηµα «Άρνηση» του Γ. Σεφέρη µέσα από τις αρχές των νευροεπιστηµών και διερευνά πώς µία ή µάλλον δύο σωµατοψυχικές µαταιώσεις οδηγούν τον ποιητή σε ριζικές ανατροπές.