«Καθ' εσπέραν θριαμβεύει»

«Η παρούσα συστηματική έρευνα του Θανάση Κουτσογιάννη εμπλουτίζει το πεδίο της θεατρολογικής έρευνας με διττό τρόπο: πρώτα χαρτογραφώντας το ευρύτερο τοπίο των λαϊκών θεαμάτων στην προπολεμική Θεσσαλονίκη, και στη συνέχεια αποτυπώνοντας καταλεπτώς τη δραστηριότητα των καραγκιοζοπαιχτών στην πόλη για σαράντα χρόνια.

   Όσες/όσοι έχουν καταπιαστεί με τη συλλογή πρωτογενούς υλικού για το θέατρο σκιών από τις εφημερίδες, γνωρίζουν καλά ότι οι πληροφορίες που υπάρχουν είναι αποσπασματικές, σποραδικές και χωρίς τη συστηματικότητα που ισχύει για τις υπόλοιπες θεατρικές παραστάσεις, είτε της πρόζας, είτε του μουσικού θεάτρου.Ως εκ τούτου, αυτή η «σοδειά» υλικού που προέκυψε από την εξαντλητική σάρωση των εφημερίδων της Θεσσαλονίκης για σαράντα χρόνια είναι πολύτιμη και πολύ διαφωτιστική, ως προς τους τόπους των παραστάσεων, τους καλλιτέχνες και το κατά περιοχή κοινό που τις παρακολουθούσε.

   Η χρονική περίοδος που καλύπτει ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει βαθιές τομές, αλλαγές και επαναπροσδιορισμό του ανθρώπινου τοπίου της πόλης που αναδύονται από τη μεθοδική παρουσίαση του ιστορικοκοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο αναπτύσσονται οι θεατρικές δραστηριότητες που τόνωναν τους παλιούς και νέους κατοίκους της πόλης, που πραγματικά μεταλλάχθηκε μετά την ένταξή της στο ελληνικό βασίλειο το 1912 και την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923-1924.

   Στα πολλά και μεστά κεφάλαια του βιβλίου, ο Καραγκιόζης παρουσιάζεται πολυπρισματικά, τόσο σε σύγκριση με άλλου τύπου νυχτερινές διασκεδάσεις, όπως ο κινηματογράφος ή το ελαφρό μουσικό θέατρο, όσο και με εμβάθυνση στη διάδραση καραγκιοζοπαιχτών και κοινού, με ανάδειξη των κυρίαρχων μορφών, με βάση μαρτυρίες και γεγονότα. Στη σύνθεση των κεφαλαίων του ο Κουτσογιάννης συνδυάζει τις πολλές καινούργιες πληροφορίες που συγκέντρωσε, συνομιλώντας συστηματικά με την τρέχουσα βιβλιογραφία τόσο για τη Θεσσαλονίκη όσο και για τον Καραγκιόζη».