Κριμαϊκός πόλεμος και η οδύσσεια της Ελληνικής Λεγεώνας

Η πολεμική συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας έχει μακρά ιστορία. Οι πολυάριθμοι πόλεμοι με την Τουρκία συνοδεύονταν πάντοτε από την ενίσχυση των στρατιωτικών και πολιτικών δεσμών με τους χριστιανούς των Βαλκανίων, οι οποίοι όχι μόνο πολέμησαν ανοιχτά εναντίον των Τούρκων, αλλά και εντάσσονταν ενεργά στις τάξεις του ρωσικού στρατού και ναυτικού. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του συγγραφέα του παρόντος βιβλίου Σ. Πιντσούκ-Γαλάνη, κατά την περίοδο 1770-1856, τουλάχιστον 15.000 Έλληνες πέρασαν από τη ρωσική στρατιωτική θητεία. Για σύγκριση: την παραμονή του Κριμαϊκού (Ανατολικού) Πολέμου, ολόκληρος ο ελληνικός τακτικός στρατός διέθετε μόλις 8.600 άνδρες. Όμως, αν η Ρωσία ήταν το «εκπαιδευτήριο στελεχών» για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, τότε οι Έλληνες συνέβαλαν σημαντικά στις νίκες των ρωσικών όπλων. Τα κατορθώματα δεκάδων από αυτούς έχουν παρασημοφορηθεί από το Τάγμα του Αγίου Γεωργίου.

Με το ξέσπασμα του Κριμαϊκού (Ανατολικού) Πολέμου, στην Ελλάδα ως εθνική ιδέα είχε αναδυθεί κίνημα για την προσάρτηση της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Οι μυστικές οργανώσεις που προετοίμαζαν την αντιοθωμανική εξέγερση καθοδηγούνταν από μια ομάδα Φαναριωτών διανοουμένων που ενώνονταν με συγγενικούς και εταιρικούς δεσμούς, καθώς και με κοινές ιδέες για το μέλλον των Βαλκανίων. Μαζί τους τάσσονταν οι ανώτατοι στρατηγοί του ελληνικού στρατού και η βασιλική αυλή. Τα σχέδιά τους βασίζονταν στην πολιτική υποστήριξη της Ρωσίας, η οποία από την πλευρά της ενδιαφερόταν για κοινή στρατιωτική δράση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το 1854, ταυτόχρονα σε διάφορες τουρκικές επαρχίες, ξέσπασε εξέγερση με την ανεπίσημη υποστήριξη των ελληνικών αρχών, οι οποίες οργάνωσαν την προμήθεια όπλων, εφοδίων, χρημάτων και εθελοντών. Έτσι, η Ελλάδα ήταν de facto ο μόνος σύμμαχος της Ρωσίας μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών κρατών.

Η παρούσα έκδοση δίνει μια επισκόπηση της ρωσο-ελληνικής στρατιωτικής συνεργασίας, η οποία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και δείχνει την εμφάνιση της Ελληνικής Λεγεώνας ως φυσική συνέχεια των παραδόσεων προηγουμένων πολέμων και δεκαετιών.