Το θέατρο στη Ζάκυνθο τον 20ό αιώνα. 1901-1953

Με αυτόν τον ερευνητικό και εκδοτικό άθλο ο Διονύσης Ν. Μουσμούτης ολοκληρώνει ένα έργο ζωής, το οποίο τον απασχόλησε εδώ και δεκαετίες συμβάλλοντας στη θεατρική ιστορία της Ελλάδας με ένα σημαντικό κεφάλαιο· αλλά όχι μόνο αυτό: συμβάλλει αποφασιστικά και στην ιστορία του μουσικού θεάτρου στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην τεκμηρίωση της παρουσίας του μελοδράματος, όπου υπάρχουν ακόμα μεγάλα κενά προς διαφώτιση και έρευνα. Με αυτόν τον ερευνητικό και εκδοτικό άθλο ο Διονύσης Ν. Μουσμούτης ολοκληρώνει ένα έργο ζωής, το οποίο τον απασχόλησε εδώ και δεκαετίες συμβάλλοντας στη θεατρική ιστορία της Ελλάδας με ένα σημαντικό κεφάλαιο· αλλά όχι μόνο αυτό: συμβάλλει αποφασιστικά και στην ιστορία του μουσικού θεάτρου στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην τεκμηρίωση της παρουσίας του μελοδράματος, όπου υπάρχουν ακόμα μεγάλα κενά προς διαφώτιση και έρευνα. Βάλτερ Πούχνερ Η ανά χείρας επέκταση της ερευνητικής δράσης του Διονύση N. Μουσμούτη στον θεατρικό 20ό αιώνα της Ζακύνθου, και συγκεκριμένα μέχρι το τραγικό από όλες τις απόψεις 1953, συνιστά φυσιολογική συνέχεια, όχι μόνο του αντίστοιχου πονήματος για τον 19ο αιώνα, αλλά και μιας προσπάθειας που εκδοτικά είχε ξεκινήσει, χωρίς συνέχεια τότε, ήδη από το 1999. Το πλήρωμα του χρόνου τελικά έφτασε και μπορεί να ισχυριστεί κανείς με βεβαιότητα ότι αμφότερες οι εκδόσεις των επιβλητικών πονημάτων του Μουσμούτη ανήκουν σε εκείνες που η βραδύτητα της ολοκλήρωσής τους υπήρξε και για τις ίδιες και για τους αναγνώστες τους ένα ευτυχέστατο γεγονός. Η εμβριθής καταγραφή σε συνδυασμό με τη ροή του λόγου του συγγραφέα προσφέρουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα απόκτησης έγκυρης και εμπεριστατωμένης πληροφόρησης με τρόπο άμεσο, κατανοητό και γλαφυρό. Συνάμα, όμως, απολύτως προσγειωμένο, ρεαλιστικό και ευθύ, ακόμα και σε ό,τι αφορά τη μετασεισμική πολιτισμική εξέλιξη της Ζακύνθου. Ο Διονύσης N. Μουσμούτης καλύπτοντας και καταγράφοντας ενάμιση αιώνα θεατρικής παρουσίας στη Ζάκυνθο δεν προσφέρει μόνο ένα εμβριθές έργο, αλλά δείχνει και τον όχι εύκολο, αλλά οπωσδήποτε σαφή, δρόμο για τη θεραπεία των «τραυμάτων» των μεταπολιτευτικών γενεών και για την εκ νέου δημιουργία μιας μελλοντικής θεατρικής δυναμικής. Κώστας Καρδάμης